[ photo: Hfst 2 Geneagram | Stichting Familie Twaalfhoven ]

Zeven generaties Twaalfhovens in Bodegraven, Zwammerdam en Nieuwkoop

2.1 De Meijepolder: bakermat van de Twaalfhovens

Op de negentiende eeuwse topografische kaart bij het eerste hoofdstuk van dit boek is te zien dat Kamerik, waar in de veertiende en vijftiende eeuw Twaalfhovens wonen, aan de westzijde begrensd wordt door Zegveld. In belastingkohieren, pacht- en leenakten en andere bronnen die over Zegveld vóór 1600 bewaard zijn gebleven is tot dusverre slechts één vermelding van een Twaalfhoven gevonden. Het betreft een Gerrit van Twaalfhoven, die in 1498 met land grenst aan een perceel van drie morgen in Zegvelderbroek, waarover in verband met vererving een nieuwe leenakte wordt opgemaakt.1 Waarschijnlijk is deze Gerrit een van de Kamerikse Twaalfhovens. Het broekland was vooral geschikt als hooiland en daarom ook in trek bij boeren die hun bedrijf elders hadden. Ook inwoners van Woerden hadden er hooiland voor eigen gebruik.

Zegvelderbroek grenst in het westen aan het riviertje De Meije, evenals de Meijepolder, die tussen Zegvelderbroek en de Oude Rijn ligt. De Meije is de naam van een riviertje, dat ooit op natuurlijke wijze het water uit het drassige land van Zegveld en Kamerik Mijzijde afvoerde naar de Oude Rijn. Op de kaart zien we het vanuit Zwammerdam in noordoostelijke richting kronkelen tot aan Kamerik Mijzijde. Daar splitste het zich in een noordelijke en een zuidelijke tak, die als het ware de westzijde van de Mijzijde omspanden. In tegenstelling tot de Utrechtse plaatsen Kamerik en Zegveld behoorde de Meijepolder tot het graafschap Holland. De inwoners van deze polder gingen ter kerke in Bodegraven. (foto 2.1)

Tegen het einde van de vijftiende eeuw woont daar een familie Twaalfho(e)ven, waarvan nog heden ten dage afstammelingen in Bodegraven wonen. Over hen gaat dit hoofdstuk. De eerste twee generaties leefden in een onrustige tijd en een gevaarlijke omgeving. Na de dood van hertog Karel (‘de Stoute’) in 1477 waren in Holland, Utrecht en Gelderland de territoriale conflicten en de partijstrijd tussen Hoeken en Kabeljauwen weer opgelaaid. Bodegraven kreeg te maken met oorlogshandelingen (de oorlog tussen Holland en Utrecht van 1481 tot 1483 en strooptochten van Gelderse troepen tot 1529) en een economische neergang, die ook de familie Twaalfhoven niet voorbij zal zijn gegaan.2 Ook latere generaties kregen hun deel, tijdens het beleg van Woerden in 1575/’76 en de oorlog in 1672.

[ photo: 2.1 | Stichting Familie Twaalfhoven ]
Foto 2.1
[ photo: 2.2 | Stichting Familie Twaalfhoven ]
Foto 2.2

Voetnoten

1HUA, Huis De Haar nr. 93 E fol. 39v-40v (12-6-1498); Ons Voorgeslacht 46 (1991) p. 397.
2N. Plomp, Woerden 600 jaar stad (Woerden 1972) p. 72-82.

Index