Staak Cornelis (Bodegraven, Nieuw Zeeland)

8.1 inleiding

Cornelis Twaalfhoven (XId, 1851-1928) woonde met zijn vrouw Johanna van Ooijen (1856-1929) op de boerderij te Nieuwerbrug. Hij was het jongste kind uit het grote gezin met vijftien kinderen van landbouwer Cornelis Twaalfhoven Jr. (1803-1879) en Alida van der Pauw (1808 - 1876). Uit een document van een onbekende auteur blijkt dat de familie Twaalfhoven de enige is die sinds 1725 voortdurend vertegenwoordigers in de parochie heeft gehad. Boven dit document staat: “verantwoording m.b.t. het opsporen van familie(s), die het langst aaneengesloten vertegenwoordigers in de parochie Bodegraven/Zwammerdam heeft/hebben gehad.” Na een uiteenzetting over de parochiearchieven volgt daarin een overzicht van zeven generaties, vanaf Adrianus Gerritsz Twaalfhoven, die in 1722 met Winanda (Wentie) Cornelisse de Jonge trouwde. Ook in 2011 heeft de familie nog vertegenwoordigers in de parochie.

Foto’s die een beeld geven van deze tak in het laatste kwart van de 19e eeuw zijn nog niet opgespoord. Het meest dichtbij komt de bovenstaande foto in het bezit van het nageslacht van Nicolaas, de oudste broer van Cornelis, die als melkhandelaar in Utrecht werkte. Wie erop staan, is onbekend (foto 8.1). Uit het huwelijk van Cornelis en Johanna van Ooijen ontsproten drie takken.

De eerste tak is die van Cornelis Twaalfhoven (XIIa, 1879-1958), veehouder en landbouwer te Bodegraven, gehuwd met Anna Maria Notenboom (1888-1926). Van hun zeven kinderen waren er twee boer in Bodegraven. Cornelis (1918-1980), boer op de “Twaalfhoeve” in de polder Weiland te Nieuwerbrug, en Adrianus (1922), op een boerderij aan de Oud Bodegraafseweg. De laatste werd rond 1995 opgeheven omdat daar een waterzuiveringsinstallatie werd gevestigd. Adrianus, die op het Twaalfhoven Familiefeest in 2009 de Twaalfhoven-penning kreeg uitgereikt, was de laatste in Bodegraven gevestigde boer uit de familie. Kinderen van hem wonen nog steeds in Bodegraven. Andere nazaten uit deze tak wonen en woonden in andere gemeenten in en rond het Groene Hart, namelijk Leimuiden, Gouda, Woerden en Reeuwijk. De jongste zoon werd KVP burgemeester van Nieuw Vossemeer en Hoeven. Zijn kinderen vestigden zich eveneens in Noord-Brabant.

De tweede tak is van Franciscus Twaalfhoven (XIIb, 1882-1962), gehuwd met Maria van Veldhuizen (1882-1949). Hij was kaashandelaar te Bodegraven. Uit deze tak stamt het bekende Twaalfhoven-kaasmerk. De zaak werd in de jaren negentig van de vorige eeuw overgenomen door het huidige Friesland-Campina. Hun oudste zoon was Cornelis Maria Twaalfhoven (XIIIa, 1916-1996), zowel leraar, orthopedagoog als beeldend kunstenaar te Arnhem en Nijmegen. Onder zijn nakomelingen zijn veel musici en beeldend kunstenaars te vinden en zij zwermden uit naar Drenthe en Gelderland. De tweede zoon, kaashandelaar Theodorus Cornelis Twaalfhoven (XIIIb, 1918-1977) te Bodegraven, heeft nageslacht in Noord Brabant. De derde zoon emigreerde naar Zuid Afrika. De laatste zoon, Constant Andreas Twaalfhoven (XIIIc, 1926), ging later in België wonen en was evenals twee van zijn zoons kaashandelaar in Bodegraven.

De derde zoon van Cornelis was Gerardus Johannes Twaalfhoven (XIIc, 1890-1954), gehuwd met Geertruida Henrica van Vliet (1891-1952). Van hun tien kinderen overleden er twee op jonge leeftijd. Hun oudste zoon Cornelis Jacobus Maria Twaalfhoven (1922-1985) zette diens zaak in tuinornamenten te Bodegraven voort. De andere zeven kinderen emigreerden in de jaren 1952-1960 naar Nieuw-Zeeland, nadat het gezin vóór het begin van de Tweede Wereldoorlog naar Amsterdam was verhuisd. In Nieuw-Zeeland ontwikkelde zich een bloeiende Twaalfhoven tak. Ook wonen enkele nazaten in Engeland, Australië en Verenigde Staten.